Ghẻ là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh ghẻ – một bệnh về da mang tính lan truyền cao, nguyên nhân do nhiễm ký sinh trùng cái ghẻ. Nhắc đến tên ghẻ ngứa là hẳn mọi người cũng đã đoán được phần nào bệnh này, đặc trưng của nó là những cái ghẻ gây ra tình trạng ngứa ngáy, khó chịu. Vậy, bệnh ghẻ là gì, nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa ra sao?

Ghẻ là gì?

Ghẻ là mộ loại bệnh viêm da do một loại rệp nhỏ có tên khoa học là Sarcoptes scabiei gây ra. Ghẻ gây ngứa dữ dội do miễn dịch trong cơ thể phản ứng với dị nguyên gây hại. Bệnh có thể nhìn thấy bằng mắt thường và có khả năng bị lây nhiễm cao khi người bệnh và người không mắc bệnh thường xuyên sinh hoạt hoặc dùng chung vật dụng cá nhân với nhau.

Bệnh ghẻ gồm có 3 dạng sau:

• Ghẻ Na-Uy (hay còn gọi là ghẻ vảy cứng hay ghẻ tăng sừng), bệnh ghẻ lây dữ dội do tăng lượng ký sinh trùng gây ngứa. Cái ghẻ này mọc khắp cơ thể, cả mặt hay da đầu, có thời điểm lên đến hàng triệu con. Bệnh thường xuất hiện ở những người còi xương suy dĩnh dưỡng, người bị bệnh mãn tính,…
• Ghẻ chàm hóa: Bệnh do ký sinh trùng có tên khoa học là Sarcoptes Scabiei gây ra, nguyên nhân là do để bệnh lâu ngày hay vệ sinh kém, ngứa gãi nhiều.
• Ghẻ chàm hóa bội nhiễm: Loại ghẻ lây lan rất nhanh qua đường tình dục và đường tiếp xúc. Bệnh này do để kéo dài khiến vùng da bị tổn thương sâu sắc, thường do viêm cầu khuẩn, viêm lông nang, mụn nhọt hay tình trạng áp-xe vú.

Có thể bạn quan tâm đến thông tin bệnh: Ung thư dạ dày là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Những ai có nguy cơ bị ghẻ?

Đây là bệnh da liễu có khả năng lây nhiễm cao nên hầu hết ai cũng có khả năng mắc bệnh, thường là:

• Trẻ em là người có nguy cơ mắc ghẻ cao nhất do vẫn chưa có ý thức tự bảo vệ bản thân khỏi các yếu tố môi trường gây hại.
• Người sống trong môi trường nhiễm bẩn, trong môi trường tập thể như nhà trẻ, trường học, nhà tù, viện dưỡng lão,…
• Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
• Tiếp xúc da hoặc sống chung với người đang mắc bệnh.
• Hệ miễn dịch bị suy yếu khiến rệp dễ tấn công.
• Sử dụng các loại thuốc steroid hoặc các thuốc điều trị viêm khớp.
• Đang trong quá trình hóa trị liệu.

Nguyên nhân dẫn đến ghẻ

• Rệp Sarcoptes scabiei là nguyên nhân chủ yếu gây bệnh ghẻ. Sau khi cơ thể tiếp xúc với rệp Sarcoptes scabiei, chúng sẽ bám vào bề mặt da và chui vào bên trong da, làm ổ và đẻ trứng. Các ấu trùng của rệp sau khi nở sẽ di chuyển đến bề mặt da để tiếp tục sinh trưởng và lây lan sang những bộ phận khác. Rệp có thể sống trên da đến 2 tháng.
• Rệp, trứng và chất thải của chúng trở thành dị nguyên gây kích thích hệ miễn dịch hoạt động, gây triệu chứng ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ trên khắp cơ thể. Khi tình trạng ngứa kéo dài, chúng ta thường có xu hướng gãi, cào cấu, điều này khiến da lở loét và dẫn đến nhiễm trùng da
• Nếu bạn có tiếp xúc cơ thể gần gũi về hay sử dụng chung vật dụng cá nhân như quần áo, ngủ chung giường với người bị ghẻ, rệp có thể lây lan và làm tổ trên da bạn.
• Da bạn cũng có thể phản ứng khi bị lây rệp từ các vật chủ khác như gia súc hay vật nuôi. Trong thực tế, mỗi loài rệp chỉ ký sinh trên một vật chủ, do đó chúng sẽ chết sớm nếu không sống với vật chủ thích hợp.

Đường lây của bệnh ghẻ như thế nào?

Bệnh ghẻ lây do nằm chung giường, mặc quần áo chung, qua tiếp xúc da-da khi quan hệ tình dục nên có thể xếp vào nhóm bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD). Bệnh có thể xuất hiện thành ổ dịch ở các đơn vị tập thể, đơn vị tân binh mới nhập ngũ, vùng dân cư đông đúc, nhà ở chật hẹp, ở trại giam…

Có thể bạn quan tâm đến thông tin bệnh: Herpes là bệnh gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị 

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ghẻ

Các triệu chứng sẽ dần xuất hiện sau khoảng 6 tuần kể từ ngày bị ghẻ. Trừ trường hợp đã từng mắc bệnh từ trước thì các triệu chứng sẽ xuất hiện sớm hơn. Biểu hiện thường gặp ở người bị ghẻ là:

• Xuất hiện ban ngứa và ngứa dữ dội, đặc biệt vào ban đêm
• Có vết trầy trên da
• Nổi mụn nước, mụn mủ rất nhỏ
• Nếu là ghẻ đóng vảy thì vảy trên da thường dày, màu xám, có thể vỡ ra khi chạm vào.

Một số bộ phận trên cơ thể dễ xuất hiện ghẻ:

• Kẽ ngón tay, ngón chân
• Lòng bàn tay, bàn chân
• Cổ tay, khuỷu tay
• Vùng nách
• Đầu vú
• Vùng eo
• Quanh bộ phận sinh dục nam
• Trên mông
• Đầu gối
•  

Ngoài ra ở trẻ sơ sinh, ghẻ có khả năng xuất hiện trên da đầu và vùng mặt.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu và triệu chứng bệnh ghẻ thường rõ ràng, dễ nhận thấy, nhưng nó chỉ biểu hiện sau khoảng 6 tuần mắc bệnh. Vì vậy, khi phát hiện có các vấn đề nêu trên, bạn hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tiến hành các phương pháp điều trị thích hợp nhất. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Xem thêm thông tin bệnh khác: Bệnh

Các biện pháp chẩn đoán bệnh Ghẻ

• Chẩn đoán dựa vào các đặc điểm lâm sàng: Ngứa, thường là ngứa nhiều về đêm, nổi mụn nước ở những vùng da non, mọc riêng lẻ, không thành chùm.
• Chẩn đoán dựa vào tổn thương ở các vị trí đặc hiệu như lòng bàn tay, kẽ ngón tay, ngấn cổ tay, mu tay, bờ trước nách, quanh rốn, mông,…
• Dựa vào dịch tễ: gia đình, đơn vị , tập thể nhiều người bị.
• Soi tươi: dùng curette nạo mụn nước ở đầu luống ghẻ hoặc nạo luống ghẻ, đưa lên lam kính, nhỏ một giọt KOH 10%, soi kính hiển vi thấy trứng hoặc cái ghẻ.
• Dùng kính lúp soi bắt được cái ghẻ nằm ở cuối đường hầm trong da.
• Xét nghiệm máu: thấy IgE tăng cao.
• Tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán bệnh ghẻ là tìm thấy cái ghẻ, tuy nhiên không phải khi nào cũng tìm thấy cái ghẻ và các sản phẩm của chúng do vậy chẩn đoán dựa vào các đặc điểm lâm sàng và tính chất dịch tễ là rất quan trọng.

Phương pháp điều trị bệnh ghẻ hiệu quả

• Quan trọng trong điều trị ghẻ là loại bỏ rệp ra khỏi da và ngăn chặn nguy cơ gây bệnh.
• Khử trùng các vật dụng các nhân và cả các vật dụng có khả năng dùng chung với người khác; đặc biệt là chăn gối vì đây là những môi trường thuận lợi để rệp tồn tại.
• Nếu có biểu hiện viêm da mủ thứ phát, bệnh sẽ trầm trọng hơn, vì vậy bạn cần điều trị toàn thân và bôi kháng sinh.
• Nên tầm soát bệnh bằng việc điều trị cho những người thân cận, người sống cùng một nhà để hạn chế sự tái nhiễm bệnh.

Một số loại thuốc bôi được dùng trong điều trị ghẻ:

• Kem permethrin 5%.
• Benzyl benzoat lotion 25%.
• Thuốc mỡ lưu huỳnh 10%.
• Kem crotamiton 10%.
• Khử trùng bằng lindan (gamma benzen hexachlorid) 1% có chứa trong kem hoặc dung dịch. Đây là thuốc bôi có khả năng ảnh hưởng đến thần kinh và việc dùng thuốc ở trẻ em, phụ nữ nên cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, không nên lạm dụng thuốc.
• Các loại thuốc có khả năng diệt rệp và trứng rệp nhanh chóng, nhưng bạn cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa để đem lại hiệu quả tốt nhất. Sau khi điều trị, da có thể vẫn còn tình trạng ngứa, bạn cần mất một vài tuần để hệ miễn dịch ổn định làm hết ngứa da.

Phòng ngừa bệnh ghẻ

• Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh ghẻ là tránh tiếp xúc da trực tiếp và cũng không dùng chung vật dụng, nằm chung giường với người bị ghẻ hay có dấu hiệu bị ghẻ.
• Cái ghẻ có thể sống từ 3 đến 4 ngày sau khi rời khỏi cơ thể nên sau khi điều trị ghẻ thì cần phải dọn dẹp nhà cửa để tránh bị lại. Giặt tất cả quần áo, chăn ga gối đệm và khăn lau bằng xà phòng cùng với nước nóng. Sau đó, đem đi phơi nắng hoặc nếu có thể thì nên sấy khô ở nhiệt độ cao trong ít nhất 10 đến 30 phút.
• Những thứ không thể giặt được thì cần cho vào trong túi nylon, đóng kín và cất gọn trong ít nhất 5 ngày. Cái ghẻ sẽ chết sau vài ngày không có thức ăn. Ngoài ra, cần hút bụi và lau dọn cẩn thậnn tất cả bề mặt trong nhà.

KẾT LUẬN

Trên đây là các thông tin tổng quan về bệnh ghẻ.

Nếu còn điều gì thắc mắc các bạn có thể đến trực tiếp Nhà thuốc An Tâm hoặc gọi vào số hotline 0937542233 để được chúng tôi tư vấn trực tuyến.