Dự phòng đột quỵ là bệnh gì? Cách điều trị dự phòng đột quỵ 

Đột quỵ chính là nguyên nhân tử vong đứng thứ hai trên thế giới sau bệnh ung thư, cũng là nguyên nhân đứng hàng đầu về tàn phế ở người trưởng thành. Do đó việc dự phòng đột quỵ nguyên phát và thứ phát có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Vậy dự phòng đột quỵ là gì? Các biện pháp dự phòng đột quỵ? Hãy cùng nhà thuốc An Tâm tìm hiểu về bài viết dưới đây.

1. Tìm hiểu chung về đột quỵ não

Tình trạng đột quỵ não (stroke) hay cơn tai biến mạch máu não (cerebrovascular accident)  xuất hiện là do lưu lượng máu lên não bị mất đột ngột hoặc chảy máu hay tắc mạch não bên trong sọ dẫn đến giảm, mất chức năng hoặc chết các tế bào não. Đây là nguyên nhân gây ra liệt, làm rối loạn ngôn ngữ, bị mất cảm giác, mất trí nhớ, hôn mê và nặng là gây tử vong.

Đột quỵ não có hai trường hợp:

• Đột quỵ do thiếu máu não: đây là dạng phổ biến của đột quỵ, xảy ra khi mạch máu cung cấp cho não bị tắc do cục máu đông, huyết khối hay hẹp vữa xơ động mạch.
• Đột quỵ do chảy máu não: dạng này ít phổ biến hơn, xảy ra khi mạch máu trong cơ thể bị vỡ, máu chảy trong não hoặc xung quanh não.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết: Đột quỵ não là bệnh có thể dự phòng được nhờ các biện pháp chống yếu tố nguy cơ trong cộng đồng. Nếu phát hiện và điều trị sớm trong các giờ phút đầu có thể hạn chế được nguy cơ tử vong và di chứng. Một số biện pháp dự phòng hiệu quả được khuyến cáo hiện nay sẽ nêu ở nội dung tiếp theo của bài viết.

2. Thực hiện lối sống lành mạnh

Điều đầu tiên trong dự phòng đột quỵ đó là cần điều chỉnh lối sống bao gồm chế độ ăn uống lành mạnh, cân nặng đủ chuẩn, không hút thuốc và hoạt động, tập thể dục thường xuyên.

Tăng huyết áp là nguy cơ chính gây ra tình trạng đột quỵ. Do đó, cần có chế độ ăn nhạt hơn, ít muối, nhiều kali, hạn chế uống rượu bia sẽ giúp kiểm soát huyết áp tốt hơn.

Tăng cường hoạt động thể chất bằng việc tập thể dục hàng ngày có thể làm giảm 25 đến 30% nguy cơ đột quỵ vì nó có tác dụng tích cực trong kiểm soát huyết áp và bệnh tiểu đường. Theo nghiên cứu của Bộ y tế và dịch vụ nhân sinh Hoa kỳ, người thường nên tham gia ít nhất 150 phút mỗi tuần ở mức độ vừa hoặc 75 phút mỗi tuần để hoạt động thể chất cường độ mạnh.

Đối với người thừa cân béo phì, nên giảm cân để huyết áp giảm và tránh nguy cơ đột quỵ.

Tránh xa thuốc lá : Hút và ngửi mùi thuốc lá thường xuyên gây tăng xơ vữa thành mạch máu, tăng mỡ máu và tăng hình thành cục máu đông (nguyên nhân chính gây nhồi máu não).

3. Chống bệnh tăng huyết áp

Yếu tố nguy cơ quan trọng nhất có thể điều chỉnh được đối với đột quỵ nhồi máu não là bệnh tăng huyết áp. Nguy cơ dễ xảy ra đột quỵ nhất là khi huyết áp tăng cao mà không phụ thuộc vào các yếu tố khác. Sau đây là các biện pháp giúp cải thiện và điều trị tình trạng huyết áp tăng:

• Kiểm soát huyết áp tăng cao bằng thay đổi lối sống hành vi và sử dụng thuốc. Trong một phân tích tổng hợp thử nghiệm ngẫu nhiên về những người điều trị bằng thuốc hạ huyết áp so với người không điều trị bằng thuốc thì nguy cơ đột quỵ giảm xuống 32% nếu điều trị bằng thuốc.

Đối với những bệnh nhân bị tăng huyết áp kèm theo đái tháo đường hoặc bệnh thận, mục tiêu huyết áp là phải dưới 130/80 mmHg.

4. Cẩn thận với bệnh tiểu đường 

Bệnh tiểu đường nếu thiếu máu cục bộ từ 1,8 đến gần 6 lần mà không phụ thuộc vào các yếu tố nguy cơ khác có thể làm tăng khả năng đột quỵ. Ngoài ra, nếu bệnh nhân tiểu đường bị kèm tăng huyết áp và rối loạn lipid máu thì càng nguy hiểm hơn, cần phải chú ý sức khỏe vì cả hai đều là yếu tố nguy cơ cao của đột quỵ.

Để giảm tình trạng bệnh nên sử dụng thuốc hạ huyết áp bao gồm thuốc ức chế men chuyển (ACEI) và thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARB). Bệnh nhân tiểu đường cần điều chỉnh lối sống khoa học, chế độ ăn uống lành mạnh và uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ để kiểm soát tốt đường máu.

5. Điều chỉnh rối loạn lipid máu

Cholesterol toàn phần và cholesterol LDL tăng cao có thể dẫn đến tăng nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ trong một số nghiên cứu dịch tễ học. Một số nghiên cứu dịch tễ học chỉ ra mối quan hệ nghịch đảo giữa cholesterol lipoprotein tỷ trọng cao (HDL) và nguy cơ đột quỵ. Cứ giảm 1 mmol / l nồng độ cholesterol LDL bằng liệu pháp statin, nguy cơ đột quỵ sẽ giảm khoảng 21%.

Để kiểm soát mỡ máu nên sử dụng liệu pháp statin kèm điều trị thay đổi lối sống. Trong số các statin, thành phần atorvastatin và rosuvastatin có hiệu quả nhất trong việc giảm biến cố tim mạch.

6. Điều trị rung nhĩ

Theo nghiên cứu ở Hoa Kỳ, tình trạng thuyên tắc mạch do rung nhĩ (AF) – huyết khối nhĩ trái chiếm khoảng 10% tổng số đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Trong đó, rung nhĩ có liên quan đến việc tăng nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ, không phụ thuộc vào van tim.

Do vậy,  đối với những bệnh nhân trên 65 tuổi bác sĩ thường khuyên sàng lọc rung nhĩ vì đột quỵ liên quan đến rung nhĩ có thể xảy ra ở người cao tuổi bị rung nhĩ nhưng chưa được chẩn đoán trước đó. Nếu được bác sĩ chẩn đoán rung nhĩ, bệnh nhân cần điều trị bằng thuốc chống đông theo chỉ định của bác sĩ.

7. Các bệnh liên quan đến tim mạch

Có đến 20% ​​trường hợp đột quỵ do thiếu máu cục bộ nguyên nhân từ thuyên tắc tim. Các tình trạng tim liên quan đến tăng nguy cơ đột quỵ bao gồm khối u ở tim, rối loạn nhịp tim, bệnh van tim, van nhân tạo, động mạch vành, cơ tim giãn, viêm nội tâm mạc và dị tật tim bẩm sinh (patent foramen ovale, lỗ thông liên nhĩ, thông liên nhĩ). Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc chống huyết khối để dự phòng đột quỵ .

8. Hẹp động mạch cảnh 

Bệnh vữa xơ động mạch cảnh là một trong những bệnh có liên quan đến tăng nguy cơ đột quỵ. Bác sĩ có thể lựa chọn phương pháp điều trị dự phòng bằng thuốc hay can thiệp nong bóng, đặt stent hoặc phẫu thuật bóc tách mảng xơ vữa, tùy vào mức độ hẹp động mạch và các yếu tố nguy cơ khác. 

Đột quỵ não là bệnh có chi phí điều trị rất cao và tỷ lệ tàn phế rất nặng, tạo gánh nặng cho gia đình và xã hội. Tuy nhiên đây là bệnh có thể dự phòng trước nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời. 

Trên đây là tất cả các thông tin liên quan đến dự phòng bệnh đột quỵ. Nhà thuốc An Tâm hy vọng rằng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mối nguy hiểm của bệnh đột quỵ và các phương pháp điều trị, các biện pháp phòng chống bệnh có hiệu quả.