Khả năng sống sót ở trẻ mắc bạch cầu cấp tính dòng tế bào Lympho (ALL)

Bạch cầu cấp dòng Lympho có thể chữa được bởi tỷ lệ bệnh nhân chữa được sống không bệnh sau 5 năm trên 70% (ở Việt Nam), gần 90% (ở các nước phát triển). Là một bệnh lý ác tính, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh nếu không điều trị kịp thời. Vậy bệnh bạch cầu cấp dòng lympho ở trẻ em là gì? Bài viết dưới đây sẽ đem lại những thông tin mà bạn đang tìm kiếm về căn bệnh nguy hiểm này.

I. Tổng quan về bệnh bạch cầu cấp dòng tế bào Lympho ở trẻ em

Bạch cầu cấp dòng tủy chiếm tỉ lệ khoảng 15 – 20% tổng số bệnh bạch cầu cấp trẻ em. Đa số các tế bào máu hình thành từ tủy xương, bắt nguồn từ một loại tế bào được gọi là “tế bào gốc tạo máu”, phát triển thành hai nhánh dòng tủy và dòng lympho. Những tế bào bình thường phát triển và phân chia theo nhu cầu cơ thể, sau đó bị phá hủy hoặc tự động chết đi khi già. Tuy nhiên, trong BCCDT, các tế bào non, chưa trưởng thành phát triển quá mức và không tiếp tục phát triển dẫn đến việc các tế bào không thực hiện đầy đủ chức năng vốn có của nó. Chính vì thế bệnh ung thư máu bắt nguồn từ tủy xương sau đó lan vào máu.

II. Nguy cơ mắc bệnh bạch cầu cấp dòng tế bào Lympho ở trẻ em

Dạng ALL phổ biến nhất xảy ra ở trẻ em trong độ tuổi từ 2 đến 8, với độ tuổi có nguy cơ cao nhất là 4 tuổi. Bên cạnh đó, các nhóm tuổi sau đây cũng có nguy cơ mắc căn bệnh này.

– Trẻ em sinh đôi giống hệt nhau và được chẩn đoán trước 6 tuổi có 20-25% nguy cơ mắc bệnh ALL và AML. Ở những cặp song sinh dị hợp tử và những đứa trẻ có anh chị em mắc bệnh bạch cầu, nguy cơ cao gấp 2 – 4 lần so với những đứa trẻ khỏe mạnh khác.

– Trẻ em mắc hội chứng Down, hội chứng Li-Fraumeni, hội chứng Klinefelter, bệnh u sợi thần kinh, chứng mất điều hòa telangiectasia, hoặc thiếu máu fanconi cũng có nguy cơ phát triển bệnh bạch cầu.

– Trẻ em được hóa trị hoặc xạ trị cho các loại ung thư khác cũng thường có nguy cơ phát triển bệnh bạch cầu cao hơn trong vòng tám năm đầu điều trị.

– Các nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra rằng các yếu tố môi trường cũng có thể khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn. Để hạn chế nguy cơ thai nhi bị ảnh hưởng bởi bức xạ, phụ nữ mang thai thường hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước khi làm xét nghiệm hoặc điều trị các rối loạn liên quan đến bức xạ như: Tia X.

Kiểm tra thường xuyên có thể phát hiện các dấu hiệu sớm của bệnh bạch cầu nếu cha mẹ của đứa trẻ có vấn đề về di truyền, có tiền sử điều trị ung thư hoặc đang dùng thuốc đặc biệt cho đứa trẻ.

III. Phân loại bệnh bạch cầu cấp dòng Lympho ở trẻ em

Không giống như các loại ung thư khác, không có hệ thống phân giai đoạn cho bệnh bạch cầu nguyên bào lympho cấp tính ở trẻ em (ALL). Tuy nhiên, có một số yếu tố có thể giúp bác sĩ lựa chọn phương án điều trị tốt nhất và dự đoán khả năng tái phát sau điều trị.

1. Tuổi

Quyết định phân loại và lựa chọn phương pháp điều trị bệnh bạch cầu nguyên bào lympho cấp tính ở trẻ em phụ thuộc vào tuổi của bệnh nhân. Trẻ sơ sinh dưới 12 tháng và trẻ em trên 10 tuổi cần được điều trị tích cực hơn.

2. Số lượng bạch cầu

Trẻ em có số lượng bạch cầu rất cao cần được điều trị tích cực hơn đối với bệnh bạch cầu nguyên bào lympho cấp tính. Nói chung, nếu mức bạch cầu trên 50.000 / microlit (μL), thì mức bạch cầu được coi là quá cao.

3. Phân tích khả năng miễn dịch

Các xét nghiệm hóa mô miễn dịch cung cấp thông tin về các loại và lượng  protein được sản xuất hoặc  biểu hiện bởi các tế bào bạch cầu ác tính ở trẻ em. Biết được liệu các tế bào ung thư có biểu hiện các protein tương tự như các tế bào bạch cầu bình thường, chẳng hạn như tế bào lympho B và  T hay không, có thể giúp bác sĩ phát triển các kế hoạch điều trị thích hợp. Thử nghiệm này cũng rất hữu ích trong việc dự đoán hiệu quả của việc điều trị.

4. Các di truyền bất thường trong các tế bào bạch cầu ác tính

Sự bất thường về số lượng nhiễm sắc thể, cấu trúc nhiễm sắc thể hoặc  đột biến di truyền phân tử cụ thể trong nhiễm sắc thể của tế bào bệnh bạch cầu ác tính có thể ảnh hưởng đến kết quả nhiễm sắc thể và phương pháp điều trị. 

Đây là những biến thể di truyền của các tế bào bạch cầu ác tính, nhưng không có trong các tế bào khác của trẻ. Hầu hết trẻ em mắc bệnh bạch cầu cấp tính đều mang gen hoàn toàn bình thường.

5. Đáp ứng với các điều trị ban đầu

Hiệu quả điều trị trong 1 – 4 tuần đầu điều trị có thể dự đoán được phản ứng chung của bệnh với phương pháp điều trị. Điều này được xác định bằng cách kiểm tra máu hoặc tủy xương thường xuyên ở trẻ. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng điều trị chuyên sâu hơn được sử dụng để tăng cơ hội phục hồi, chẳng hạn như trẻ em không đáp ứng tốt với điều trị ban đầu hoặc những người có nhiều tế bào ung thư (tế bào còn lại sau điều trị) trong giai đoạn cuối của liệu pháp cảm ứng.

>> Tìm hiểu thêm: Bệnh bạch cầu cấp tiền tủy bào (AML-M3)

IV. Triệu chứng của bệnh bạch cầu

Trẻ em bị bệnh bạch cầu có thể có nhiều nguy cơ bị nhiễm trùng và sốt vì các tế bào bạch cầu chống lại căn bệnh này bị khiếm khuyết. Bạn cũng có thể bị thiếu máu. Thiếu máu gây xanh xao, mệt mỏi bất thường và khó thở khi chơi. Trẻ em mắc bệnh ung thư máu cũng rất dễ bị bầm tím và chảy máu, thường bị chảy máu cam, và chảy máu bất thường rất lâu sau những vết thương nhỏ. Các triệu chứng khác bao gồm: 

– Đau nhức xương  khớp, đôi khi khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi. 

– Sưng hạch bạch huyết ở cổ hoặc các nơi khác 

– Mệt mỏi bất thường 

– Kén ăn

Khoảng 12% trẻ mắc AML và 6% trẻ mắc ALL truyền bệnh bạch cầu lên não, gây nhức đầu, co giật, mất cân bằng và suy giảm thị lực. Khi lây lan đến các hạch bạch huyết trong ngực, nó có thể nuốt vào khí quản và các mạch máu lớn, gây ra các vấn đề về hô hấp và ảnh hưởng đến  lưu lượng máu đến và đi từ tim. Vì vậy, cha mẹ nếu phát hiện trẻ có những biểu hiện bất thường trên cần đưa ngay trẻ đến bác sĩ để được thăm khám và  có hướng điều trị phù hợp.

V. Các yếu tố làm tăng nguy cơ bệnh ALL

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư thường ảnh hưởng đến khả năng phát triển ung thư, nhưng hầu hết không trực tiếp gây ra ung thư. Một số người có nhiều yếu tố nguy cơ nhưng không bị ung thư, trong khi những người khác thì không. Các bác sĩ chưa tìm ra nguyên nhân chính gây ra bệnh bạch cầu ở trẻ em, nhưng một số bằng chứng cho thấy yếu tố di truyền có liên quan đến bệnh bạch cầu nguyên bào lympho cấp tính (ALL). 

Trẻ sinh ra với các rối loạn di truyền hoặc hệ thống miễn dịch như hội chứng Down, mất điều hòa telangiectasia và hội chứng Bloom có ​​thể có nhiều nguy cơ phát triển bệnh bạch cầu. Một trong hai cặp song sinh bị  ALL trước 6 tuổi và người kia có nguy cơ mắc bệnh bạch cầu cao. Nếu một trong hai cặp song sinh phát triển bệnh bạch cầu trong vài tháng đầu đời, người kia sẽ luôn mắc cùng một loại bệnh bạch cầu.

VI. Tổng quan điều trị bệnh bạch cầu cấp tính dòng tế bào Lympho ở trẻ

Tốt nhất là các bác sĩ nên lập kế hoạch điều trị bệnh bạch cầu nguyên bào lympho cấp tính ở trẻ em dựa trên các yếu tố sau:

1. Tuổi tác

Trẻ sơ sinh dưới 12 tháng và trẻ em trên 10 tuổi cần được điều trị tích cực hơn.

2. Số lượng bạch cầu

Trẻ em có số lượng bạch cầu rất cao cần được điều trị tích cực hơn. Thông thường, nếu số lượng bạch cầu vượt quá 50.000 mỗi microlit (mL), thì số lượng bạch cầu được coi là rất cao.

3. Miễn dịch học

Xét nghiệm này cho biết loại và số lượng protein được sản xuất hoặc biểu hiện bởi các tế bào bệnh bạch cầu. Việc biết liệu các tế bào ung thư có biểu hiện cùng một loại protein như các tế bào bạch cầu bình thường, được gọi là tế bào B hoặc tế bào T hay không, giúp bác sĩ lập kế hoạch điều trị và dự đoán cách điều trị sẽ hiệu quả.

4. Sự di truyền trong các tế bào bạch cầu

Những thay đổi di truyền như số lượng nhiễm sắc thể bất thường, thay đổi bất thường của cấu trúc nhiễm sắc thể,… là những thay đổi di truyền trong tế bào bệnh bạch cầu, không phải tế bào trẻ em. Hầu hết trẻ em mắc bệnh ung thư máu đều mang gen hoàn toàn bình thường.

5. Đáp ứng điều trị sớm

Việc điều trị được thực hiện tốt như thế nào trong 1 đến 4 tuần điều trị đầu tiên có thể dự đoán phản ứng tổng thể của bệnh bạch cầu đối với việc điều trị. Điều này được xác định bằng cách kiểm tra thường xuyên máu hoặc tủy xương của trẻ. Các nghiên cứu gần đây cho thấy một số trẻ em cần được điều trị cường độ cao hơn để tăng cơ hội hồi phục. Điều này bao gồm  trẻ em có bệnh ung thư không đáp ứng tốt với điều trị sớm và trẻ em có lượng tế bào ung thư máu còn sót lại cao (tế bào còn lại sau khi điều trị) khi kết thúc điều trị.

>> Cytarabine Kabi 100mg điều trị ung thư liên quan đến tủy sống

>> Sprycel – thuốc điều trị ung thư bạch cầu

VII. Khả năng sống sót của trẻ khi mắc bạch cầu cấp tính dòng tế bào Lympho (ALL)

Trẻ em bị ung thư cải thiện tương lai của mình bằng cách làm theo lời khuyên của bác sĩ về sức khỏe  và hạnh phúc trong suốt tuổi trưởng thành, bao gồm ngừng hút thuốc, duy trì cân nặng hợp lý, duy trì chế độ ăn uống và sức khỏe, quản lý căng thẳng và hoạt động thể chất thường xuyên có thể làm. 

VIII. Nghiên cứu mới nhất

Các lĩnh vực nghiên cứu sau đây mở ra những lựa chọn mới cho bệnh nhân thông qua các thử nghiệm lâm sàng.

– Xét nghiệm di truyền: Kiểm tra sự di truyền tế bào của các tế bào bạch cầu ác tính để xác định khả năng của nó và giúp  bác sĩ xác định mức độ điều trị cho bất kỳ bệnh nào. Những phát hiện này giúp các bác sĩ hiểu rõ hơn về nguyên nhân của bệnh bạch cầu, xác định tiên lượng của từng trẻ em và  phát triển các loại thuốc mới nhằm vào những thay đổi di truyền cụ thể này.

– Khả năng phát hiện tốt hơn: Các phương pháp mới giúp phát hiện một tế bào bệnh bạch cầu từ 10.000 tế bào khỏe mạnh và xác định khả năng tái phát. Những thay đổi về hóa trị hoặc cấy ghép tế bào gốc một phần dựa trên những thử nghiệm mới này.

– Kết hợp thuốc và thuốc mới: Liệu pháp nhắm mục tiêu là phương pháp điều trị nhắm vào môi trường gen, protein hoặc mô cụ thể của ung thư góp phần vào sự phát triển và tồn tại của ung thư. Phương pháp điều trị này ngăn chặn sự phát triển và lây lan của các tế bào ung thư đồng thời hạn chế tổn thương các tế bào bình thường.

IX. Dinh dưỡng cho trẻ mắc bạch cầu cấp tính dòng tế bào Lympho (ALL)

Cha mẹ nên cho trẻ ăn chín uống sôi, không ăn các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc, không ăn thức ăn để qua đêm. Hạn chế ăn trái cây có vỏ mỏng, khó tách (nho, mận, ổi …) và thực phẩm lên men (nem chua, sữa chua, men vi sinh …) 

Không khuyến khích sử dụng các loại thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, xuất xứ hoặc các loại thuốc được quảng cáo là có tác dụng chữa bệnh ung thư, tăng sức đề kháng…

Trên đây là toàn bộ thông tin về bệnh bạch cầu cấp tính dòng tế bào Lympho (ALL) và các phương pháp điều trị loại bệnh này. Nhà thuốc An Tâm hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu hơn về nguyên nhân, các triệu chứng của bệnh này cũng như các liệu trình đang được áp dụng để điều trị cho bệnh nhân.